امروز: پنجشنبه 9 فروردین 1403
دسته بندی محصولات
بخش همکاران
لینک دوستان
بلوک کد اختصاصی

بررسی جایگاه قرآن در آموزش و پرورش

بررسی جایگاه قرآن در آموزش و پرورش دسته: معارف اسلامی
بازدید: 3 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 31 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 27

محتوای سوره این سوره از یك نظر به پنج بخش تقسیم می شود در بخش اول از آفرینش انسان و خلقت او از نقطه ی امشاج ( مختلط ) و سپس هدایت و آزادی اراده ی او سخن می گوید دربخش دوم سخن ازپاداش ابرار و نیكان است كه شان نزول خاصی درمورد اهل بیت ( ع ) دارد كه به آن اشاره خواهد شد

قیمت فایل فقط 19,500 تومان

خرید

فهرست

مقدمه

آیه 1و2

آیه 3و4

آیه 5و6

آیه 7و8

آیه 9و10

آیه 11و12

آیه 13و14

آیه 15و16

آیه 17و18

آیه 19و20

آیه 21و22

آیه 23و24

آیه 25و26

آیه 27و28

آیه 29و30

آیه 30و31

منبع : تفسیر نمونه اثر استاد مكارم شیرازی

تفسیر سوره ی دهر    ( انسان )

این سوره در مدینه نازل شده و 31 آیه دارد

محتوای سوره : این سوره از یك نظر به پنج بخش تقسیم می شود :

در بخش اول از آفرینش انسان و خلقت او از نقطه ی امشاج ( مختلط ) و سپس هدایت و آزادی اراده ی او سخن می گوید

دربخش دوم سخن ازپاداش ابرار و نیكان است كه شان نزول خاصی درمورد اهل بیت ( ع ) دارد كه به آن اشاره خواهد شد.

دربخش سوم دلایل استحقاق این پاداش ها را در جمله هایی كوتاه و موثر باز گو می كند

دربخش چهارم به اهمیت قرآن و طریق اجرای احكام و را ه پر فراز و نشیب خود سازی اشاره شده

در بخش پنجم سخن از حاكمیت مشیت الهی ( درمین مختار بودن انسان ) به میان آمده است

برای این سوره نامهای متعددی است كه مشهورترین آن ها سوره ی انسان و سوره ی  ( هر ) و سوره ی ( هل اتی ) است كه هر كدام از آن ها از یكی از كلمات اوائل سوره گرفته شده هر چند در روایاتی كه بعداً در  فصیلت سوره می خوانیم تنها از ( هل اتی ) یاد شده

فصیلت تلاوت سوره : درحدیثی از پیغمبر ( ص ) آمده است ( كسی كه سوره ی هل اتی را بخواند  پاداش او بر خداوند بهشت و لباس های بهشتی است )

در حدیثی از امام باقر (ع) آمده كه ( یكی از پادشاههای كسی كه سوره هل اتی ر ا درصبح پنج شنبه بخواند این است كه در قیامت با پیغمبران اكرم ( ص ) خواهد بود )

بسم الله الرحمان الرحیم  به نام خداوند بخشنده ی بخشایندگار

( آیه 1 ) به این كه بیشترین بحث های این سوره پیرامون قیامت و نعمت های بهشتی است ولی در آغاز آن سخن از آفرینش انسان است چرا كه توجه به این آفرینش زمینه ساز توجه به قیامت و رستاخیز است ، می فرماید : آیا ( چنین نیست كه ) زمانی طولانی بر انسان گذشت كه چیز قابل ذكری نبود

هل اتی علی الانسان حین من الدهر لم یكن شیئاً مذكوراً

منظور از انسان دراینجا نوع انسان است و عموم ا فراد بشر را شامل می شود.

( آیه 2 ) بعد از این مرحله نوبت آ فرینش انسان، و موجود قابل ذكر شدن است. می فرماید: ما انسان را از نقطه ی مختلطی آفریدیم و او را می آزماییم ( بدین جهت او شنوا و بینا قرار دادیم ( انا خلقنا الا نسان من نطفه امشاج نبتلیه فجعلناه سمیعاً بصیرا ً )

آفرینش انسان از نقطه ی مخلوط ممكن است اشره به اختلاط نطفه ی زن و مرد و تركیب اسپرم و اوول بوده باشد همان گونه كه در روایت اهل بیت ( ع) اجمالاً به آن اشاره شده .

یا اشاره به استعداد های مختلفی كه دردرون نطفه از نظر  عامل وراثت از طریق ژن ها و مانند آن وجود دارد، و یا اشاره به اختلاط مواد تركیبی  نطفه است  چرا كه از دهها ماده مختلف تشكیل یافته و یا اختلاط  همه ی  این ها با یكدیگر

معنی اخیر از همه جامع تر و مناسبتر است.

جمله ی ( نبتلیه ) اشاره به رسیدن انسان به مقام ( تكلیف و تعهد و مسئولیت وآزمایش و امتحان ) است و از آن جا كه آزمایش و تكلیف بدون آگاهی ممكن نیست، در آخر آیه اشاره به ابراز شناخت و چشم و گوش می كند كه در اختیار انسان ها قرار داده است.

( آیه 3 ) از آن جا كه تكلیف و آزمایش انسان علاوه بر مسئاله آگاهی و ابراز شناخت نیاز به دو عامل دیگر یعنی هدایت واختیار دارد – این آیه به آن اشاره كرده می فرماید ( ماراه را به او نشان دادیم خواه شاكر باشد و پذیرا گردد یا ناسپاس ( انا هدیناه السبیل اما شاكراً  و اما كفوراً )

هدایت : دراینجا معنی و سیع و گسترده ای دارد كه هم هدایت تكوینی را شامل  می شود و هم هدایت فطری  و هم تشریعی را هر چند سو ق آیه بیشتر روی هدایت تشریعی است.

( آیه 4 ) دراین آیه اشاره ی كوتاه و پرمعنایی به سر نوشت كسانی كه راه كفر و كفران را می پو یند كرده و می فرماید: ( ما برای كافران زنجیرهلا و غلها و شعله های سوزان آتش آماده كرده ایم )

( انا اعتدنا للكافرین سلاسل اغلا لاً و سعیراً )

ذكر غل و زنجیر  وسپس شعله های سوزان آتش بیان گر مجازات عظیم این گروه است كه در آیات ذكر قرآن نیز به آن اشاره شده و عذاب و اسارت در آن جمع است.

( آیه 5 ) شان نزول : سندی بزرگ بر فضیلت اهل بیت پیامبر ( ص )

ابن عباس می گوید : حسن و حسین ( ع ) بیمار شدند، پیامبر ( ص) با جمعی از یاران به عیادتشان آمدند و به علی ( ع) گفتند : ای ابوالحسن ! خوب بود نذری برای شفای فرزندان خود می كردی

علی ( ع) و فاطمه ( ع ) و فضه كه خادمه ی آن ها بود نذر كردند كه اگر آن ها شفا یابند سه روز ، روزه بگیرند

 چیزی نگذشت كه هر دو شفا یافتند، درحالی كه از نظر مواد غذایی دست خالی بودند علی ( ع ) سه من جو قرض نمود و فاطمه ( ع ) یك سوم آن را آرد كرد ونان پخت  هنگام افطار  سائلی بر در خانه آمد و گفت :  السلام علیكم اهل بیت محمد ( ص ) :  سلام بر شما ای خاندان محمد ! مستمندی از مستمندان مسلمان هستم غذایی به من بدهید.

آنان همگی مسكین را بر خود  مقدم داشتند  و سهم خود را به او دادند و آن شب جز آب ننوشیدند روز دوم هم چنان روزه گرفتند و موقع افطار وقتی كه غذایی را آماده كرده بودند ( همان نان جویی ) یتیمی بر در خانه آمد آن روز نیز ایثار كردند و غذای خود را به او دادند ( بار دیگر با آب ا فطار كردند و روز بعد را نیز روزه گرفتند )

درسومین روز سپری به هنگام غروب آفتاب بر در خانه آمد باز هم سهم غذای خود را به او دادند هنگامی كه صبح شد علی ( ع ) دست حسن و حسین ( ع  ) را گرفته بود و نزد پیامبر ( ص ) آمدند و پیامبر ( ص ) آنان ر ا مشاهده كرد، دید از شدت گرسنگی می لرزند. فرمود این حالی را كه در شما می بینم برای  من بسیار گران است و سپس بر خواست و با آن ها حركت كرد هنگامی كه وارد خانه ی فاطمه ( ص ) شد دید در محراب عبادت ایستاده در حالی كه از شدت گرسنگی شكم او به پشت چسبیده و چشمانش بر گودی نشسته پیامبر ( ص ) ناراحت شد ودر همین هنگام جبرئیل نازل گشت و گفت ای محمد این سوره را بگیر، خداوند با چنین خانه ای به تو تهنیت می گوید سپس سوره ی ( هل اتی ) را بر او خواند

بعضی گفته اند كه آیه ی ( ان الابرار ) تا آیه ی ( كان سعیكم مشكوراً ) كه مجموعاً هیجده آیه است در این موقع نازل گشت

آن چه در بالا آوردیم بض حدیثی است كه با كمی اختصار در الغدیر آمده است و در همان كتاب 34 نفر از علمای معروف اهل سنت نام می برد كه این حدیث را در كتاب های خود آورده اند

به این ترتیب روایت فوق از روایتی است كه در میان اهل سنت مشهور بلكه متواتر است.

و اما علمای شیعه همه اتفاق نظر دارند كه این 18 آیه یا مجموع این سوره درماجرای فوق نازل شده  است و همگی بدون استثناء در كتب تغییر یا حدیث روایت مربوط به آن ر ا به عنوان یكی از افتخارات و فضایل مهم علی ( ع ) و فاطمه زهرا و فرزندانشان ( ع ) آورده اند.

تفسیر پاداش عظیم ابرار: در آیات گذشته بعد از آن كه انسان ها را به دو گروه بثا كر و كفور یا شكر گزار و كفران كننده تقسیم كرد اشاره ای كوتاهی به مجازات و كیفر سخت كفران كنندگان آمده بود، در این جا به سراغ پاداش های شكر گزاران و ابرار ( نیكان و پاكان ) می رود و نكات جالبی  دراین زمینه یاد آوری می كند نخست می فرماید به یقین ابرار از جامی می نوشند كه با عطر خوشی آمیخته است ( ان الا برار یشربون من كاس  كان مزاجها كا فوراً )

آیه ی فوق نشان می دهد كه این شراب طهور بهشتی بسیار معطر و خوشبو است و هم ذائقه از آن لذت می برد و هم شامه

( آیه ی 6 ) سپس بر سرچشمه ای كه این جام شراب از آن پر می شود اشاره كرده و می افزاید از چشمه ای  كه بندگان خاص خدا از آن می نوشند و از هر جا بخواهند آن راجاری می سازند ( علینا یشرب بها عباد الله یفجرونها  تفجیراً )

آری ! این كه در حدیثی از امام باقر ( ع) نقل شده كه در توصیف آن فرمود: این چشمه ای است در خانه ی پیغمبر اسلام ( ص ) كه از آن جا بر خانه سایر پیامبران و مومنان جاری می شود.

آری! همان گونه كه در دنیا چشمه های علم و رحمت از خانه ی  پیامبر ( ص ) به سوی بندگان خدا و نیكان سرازیر می شود در آخرت كه تجسم بزرگی از این برنامه است چشمه شراب طهور الهی از همین بیت و حی می جوشد  وشاخه های آن به خانه های مومنان سرازیر می گردد او با نوشیدن از این شراب هرگونه اندوه و ناراحتی و ناخالصی را از  درون جان خود می شویند

( آیه 7 ) در آیات بعد به ذكر اوصافی اعماق كه ( اجرای و عبادالله دارند، پرداخته ، و با ذكر پنج وصف دلیل استحقاق آن ها را نسبت به این همه نعمتهای بی مانند توضیح داده، می فرماید آن ها به نذر خود وفا می كنند ( یوفون بالنذر ) و از روزه كه از شر وعذاب گسترده است  بیمناكند ( و یخافون یوماً كان شره مستطیراً )

ترس آنان از شر آن روزبزرگ اشاره به ایمانشان به مسئاله معاد و احساس مسئولیت شدید در برابر فرمان الهی است

( آیه 8 ) سپس به ذكر سومین عمل شایسته پرداخته می گوید، غذای خود را با این كه به آن علاقه ( ونیاز ) دارند به مسكین و یتیم می دهند ( یطعمون الطعام علی حبه مسكیناً و یتیماً و اسیراً )

اطعام كردن آنها ساده نیست بلكه توام با ایثار در هنگام نیاز شدید است و از سوی دیگر اطعامی است گسترده كه انواع نیازمندان را از مسكین و یتیم و اسیر شامل می شود به این ترتیب رحمتشان عام و خدمتشان گسترده است. ضمناً از آیه ی فوق به خوبی استفاده می شود كه یكی از  بهترین اعمال اطعام محرومین و نیازمندان است، نه تنها نیازمندان  مسلمان كه اسیر بلاء شرك نیزتحت پوشش این دستوراسلامی قرار گرفته، تا آن جا كه اطعام آن ها یكی از كارهای برجسته ی ابرار شمرده شده است.

( آیه 9 ) این آیه چهارمین عمل برجسته ی ابرار اخلاص می شمرد و می فرماید: آنها می گویند: ما شما را تنها به خاطر خدا اطعام می كنیم و هیچ پاداش و سپاسی از شما نمی خواهیم ( انما نطعمكم لوجه الله لا نرید منكم جزاء و لا شكوراً )

این برنامه منحصر به مسئاله ی اطعام نیست كه اعمالشان مخلصانه و برای ذات پاك خداوند است و هیچ چشم داشتی به پاداش مردم و حتی تقدیر و تشكر آنها نیست و اصولاً در اسلام ارزش عمل به خلوص نیت است و گرنه اعمالی كه انگیزه ی غیر الهی داشته باشند هیچ گونه ارزش معنوی و الهی ندارند

( آیه 10 ) و در آخرین توصیف ( ابرار) می فرماید: آنها می گویند ما از پرودگارمان خائفیم از آن روز كه عبوس و سخت است (  انا نخاف من ربنا یوماً عبوساً قمطریراً )

تعبیر از روز قیامت به روز  عبوس ( سخت ) با این كه عبوس ازصفات انسان است به كسی  می گویند كه قیافه اش را در هم كشیده وبه خاطر تاكید بر وضع  وحشتناك آن روز  است یعنی آن قدر حوادث آن روز سخت و ناراحت كننده است كه نه تنها انسان ها از آن روز عبوسند بلكه گویی خود آن روز نیز عبوس است

( آیه 11 ) دراین آیه به نتیجه ی اجمالی اعمال نیك و نیات پاكی كه ابرار دارند اشاره كرده  می فرماید به خاطر این عقیده و عمل خداوند آنان را از شر آن روز نگه می دارد و آن ها را می پذیرد  در حالی كه غرق شادی و سرو برند ( فوفیثم الله شر ذلك الیوم ولقیهم نصرهً و سروراً ) بنابر این اگر در دنیا به خاطر احساس مسئولیت از آن روز بیمناك بودند: خداوند در عوض آنها را در آن روز غرق شادمانی و سرور می كنند

( آیه 12 ) پا داشهای عظیم بهشتی: بعد از اشاره اجمالی در آیات گذشته به نجات ( ابرار و نیكان ) ازعذاب های دردناك روز قیامت و رسیدن آنها به لقای محبوب دراین جا به شرح این نعمتها ی بهشتی  پرداخته و حداقل پانزده نعمت را در طی این آیات بر می شمرد:

نخست ازمسكن و لباس این بهشتیان سخن می گوید، می فرماید: خداوند  ( در برابر صبرشان بهشت و لباس های حریر بهشتی را به آن ها پاداش می دهند)

قیمت فایل فقط 19,500 تومان

خرید

برچسب ها : بررسی جایگاه قرآن در آموزش و پرورش , تفسیر سوره ی دهر انسان , تفسیر نمونه اثر استاد مكارم شیرازی

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر